فرهنگ احترام و سالمندی موفق؛ زمینه ساز سبک زندگی مشارکت-محور برای سالمندان

چکیدهساختار جمعیتی جوامع به دلایل مختلفی، از جمله بالارفتن سطح سلامت عمومی به سمتی پیش می رود کهافزایش قابل توجه جمعیت سالمند را به دنبال داشته است. چنین تغییراتی موجب شده بسیاری از محققینو کارشناسان توجه بیشتری را معطوف به مسئله سالمندی و سلامت سالمندان در دوره های پایانی زندگیداشته باشند. در این حوزه در کشورمان نیز مطالعات فراوانی انجام پذیرفته که دامنه گسترده ای از علوممختلف را به خود معطوف کرده است. اما آن چه که اهمیت پژوهش در زمینه سالمندی را بالا می برد در نظرداشتن ویژگی های فرهنگی و الگوهای سبک زندگی سالمندان ایرانی است. اگرچه دیدگاه جهانی اعتقاد داردبرای رسیدن به موفقیت در دوران سالمندی، سه شاخصه سلامت بدنی و روانی و نیز تعاملات سازندهاجتماعی برای سالمند ضروری است لیکن، بررسی ها در بستر فرهنگی جوامع نشان داد که سایر عواملمانند وضعیت اقتصادی، سطح سواد، محیط و سبک زندگی، همگی در چگونگی تعریف سالمند از موفقیتدخیل هستند. این پژوهش حول موضوع «احترام »، )به عنوان یک شاخص ه فرهنگی مهم نزد سالمندان ایرانی(و با تاکید بر شناخت شاخصه های فرهنگ-محور برای ایجاد زمینه های مشارکت بیشتر ایشان در فضاهایشهری برنامه ریزی شد. در گام نخست، دیدگاه های سالمندان از مفهوم «موفقیت » اخذ شده، با تحلیل محتواییپاسخ ها، میزان اهمیت احساس ناشی از وجود یا عدم وجود احترام اجتماعی مشخص شدند. نتایج پژوهشتاکید دارند که موضوع احترام و حفظ منزلت سالمندان، یکی از مه مترین مشخصه های منتج از تعاملاتسازنده اجتماعی)مثلاً در فضاهای شهری( است و در صورت لحاظ شدن آن، عاملی است موثر در تحقق ایدهسالمندی موفق در بستر فرهنگی ایران. این پژوهش در گام بعدی، با انجام یک فاز تکمیلی خلاقه در طراحیکانسپت یک عنصر مبلمان شهری )بر اساس رویکرد طراحی فراگیر(، محصولی را صرفاً با هدف زمینه سازیتعاملات اجتماعی و مشارکت بیشتر سالمندان پیشنهاد م ینماید